Newsroom

महिलामाथि हुने हिंसाको विश्लेषणात्मक अध्ययन सारांश प्रतिवेदन

21 Jun 2019

ओरेक नेपालले सन् २००८ देखि महिलामाथि भइरहेको हिंसाको  यथार्र्थ प्रस्तुत गर्ने मुख्य उद्देश्यले हरेक वर्ष महिला हिंसाविरुद्धको वर्ष–पुस्तक अन्वेषी प्रकाशन गर्दै आइरहेको छ । अन्वेषी २०७५ मा जुलाई २०१७ देखि जुन २०१८ सम्म ओरेक नेपालमा अभिलेख गरिएका जम्मा १७४१ वटा महिलामाथि भएका हिंसाका घटनाहरूको विस्तृत विश्लेषण गरिएको छ ।

क) घरेलु हिंसा
ओरेक नेपालले यस वर्ष अभिलेख गरेका जम्मा १७४१ वटा घटनालाई विश्लेषण गर्दा सबैभन्दा बढी महिलाहरू घरेलु हिंसाबाट प्रभावित भएको पाइएको छ । प्राप्त तथ्याङ्कका आधारमा यस वर्ष सबैभन्दा बढी ६५ प्रतिशत (११४०) महिलामाथि घरेलु हिंसा भएको पाइएको छ । महिलाहरूमाथि हिंसा गर्नेहरूमध्ये सबैभन्दा बढी आफ्नै श्रीमान् र घरपरिवारका सदस्यहरू हुने गरेको तथ्य यस वर्षको तथ्याकंले पनि देखाएको छ  । ७६ प्रतिशत (८६८) महिला आफ्नै श्रीमान्बाट र २४ प्रतिशत (२७२) महिला घरपरिवारका सदस्यहरूबाट हिंसामा परेका यस वर्षको तथ्याङ्कले देखाएको छ । यसरी घरेलु हिंसा खप्न बाध्य महिलाहरूमध्ये १७–२५ र २६–३५ वर्ष उमेर समूहका ३८–३८ प्रतिशत (४३३, ४३२)  रहेका छन् भने ९० प्रतिशत (१०२१) साक्षर महिला घरेलु हिंसाबाट प्रभावित रहेको तथ्याङ्कले देखाएको छ । 
ख) सामाजिक हिंसा
यस वर्ष १७ प्रतिशत (१७४१ जनामध्ये २९५ जना) महिलामाथि सामाजिक हिंसा भएको पाइएको छ । त्यसमा ५४ प्रतिशत (१६० जना) छिमेकीबाट, १८ प्रतिशत (५४ जना) परिवारका सदस्यबाट, १० प्रतिशत (३० जना) नजिकको साथीबाट, ९ प्रतिशत (२७ जना) साथीबाट, ७ प्रतिशत (२० जना) कुनै पनि सम्बन्ध नभएका व्यक्तिहरूबाट, २ प्रतिशत (४ जना) सेवा प्रदायक संस्थाका व्यक्तिहरू जस्तै प्रहरी, स्वास्थ्यकर्मी आदिबाट महिलामाथि सामाजिक हिंसा भएको पाइएको छ । 
ग) बलात्कार
प्राप्त तथ्याङ्कका आधारमा यस वर्ष ७ प्रतिशत (१३० जना) महिलामाथि बलात्कार र २ प्रतिशत (३७ जना) महिलामाथि बलात्कारको प्रयास भएको पाइएको छ । बलात्कारका घटनाहरूमध्ये ४६ प्रतिशत (५९ जना) महिलामाथि छिमेकीबाट, १६ प्रतिशत (२१ जना) परिवारका सदस्यबाट, १२ प्रतिशत (१६ जना) महिला आफूले आत्मीय ठानेका साथीबाट महिलाहरूमाथि बलात्कार भएको तथ्याङ्क संकलन भएको छ । यसैगरी नै सबैभन्दा बढी ३२ प्रतिशत (१२) परिवारका सदस्य, ३० प्रतिशत (११ जना) छिमेकीबाट र १९ प्रतिशत (७ जना) आफूले आत्मीय ठानेका साथीबाट महिला माथि बलात्कारको प्रयास भएको पाइएको छ । प्रभावित महिलाहरूमध्ये सबैभन्दा बढी ६३ प्रतिशत (८२ जना) बलात्कारका घटनाहरू १६ वर्षमुनिका बालिकामाथि भएको तथ्याङ्कले देखाएको छ ।
घ) यौनिक हिंसा
यसवर्ष ४ प्रतिशत (७२ जना) महिलामाथि यौनिक हिंसा भएको पाइएको छ, जसमध्ये सबैभन्दा बढी ३३ प्रतिशत (२४ जना) यौनिक हिंसाका घटना महिलाले आत्मीय साथी ठानेका व्यक्तिहरूबाटै भएको पाइएको छ । त्यसैगरी १६ प्रतिशत (१२ जना) छिमेकीबाट, १४ प्रतिशत (१० जना) साथीबाट, १०–१० प्रतिशत (७, ७) जना) शिक्षकबाट र विवाह नभएका तर संगै बसेका साथीबाट भएका यौनिक हिंसाका घटना संकलन भएका छन् । यसरी नै ७–७ प्रतिशत (५,५ जना) कुनै पनि सम्बन्ध नभएका व्यक्ति र परिवारका सदस्यबाट साथै ३ प्रतिशत (२ जना) सेवा प्रदायक व्यक्तिबाट महिलामाथि यौनिक हिंसा भएको पाइएको छ । 
ङ) हत्या
यसवर्ष संकलन गरिएका तथ्याङ्कका आधारमा १ प्रतिशत (१३) महिलाको हत्या भएको छ भने ०.३० प्रतिशत(६) महिलामाथि हत्याको प्रयास भएको पाइएको छ । हत्याका घटनामध्ये ६२ प्रतिशत (८) श्रीमानबाट, १५–१५ प्रतिशत (२, २) परिवारका सदस्य तथा छिमेकीहरूबाट साथै ८ प्रतिशत (१) आफ्नै प्रेमीबाट भएको पाइएको छ । यसैगरी श्रीमानबाट ६८ प्रतिशत (४), १६–१६ प्रतिशत (१, १) आफ्नै प्रेमी तथा अपरिचित व्यक्तिबाट महिलाहरूमाथि हत्याको प्रयास भएको पाइएको छ । 
च) बेचबिखन
०.६० प्रतिशत (११) महिला यसवर्ष बेचबिखनमा परेको  तथा २ प्रतिशत (१९) महिलामाथि बेचबिखनको प्रयास भएको पाइएको छ ।  सबैभन्दा बढी ४६ प्रतिशत (५) अपरिचित व्यक्तिबाट, ३६ प्रतिशत (४) छिमेकीबाट, १८ प्रतिशत (२) परिवारका सदस्यबाट महिला तथा बालिका बेचबिखन भएको पाइएको छ । यस्तैगरी ३२ प्रतिशत (६) अपरिचित व्यक्तिबाट, २१–२१ प्रतिशत (४, ४) आफ्नै साथी र शिक्षकहरूबाट महिलाहरूमाथि बेचबिखनको प्रयास भएको पाइएको छ । 
छ) आत्महत्या
यसवर्ष महिला माथि भएका चरित्रहत्या, दाइजोको कारणले दैनिक रुपमा यातना, जवरजस्ती विवाह गरी आत्महत्या गर्न बाध्य बनाइएका कारणले १ प्रतिशत (१०) महिलाले आत्महत्या गरेका घटना अभिलेख भएका छन् ।